Eetbare mos

Nuttige en eetbare korstmossen.
Bijna alle korstmossen zijn eetbaar, maar dit betekent niet dat ze voedzaam of zelfs smakelijk zijn; maar ze kunnen worden gegeten. Omdat het mos het hele jaar door gemakkelijk te vinden is, ook met name in de wintermaanden, is het een overlevingsvoedsel om weg te stoppen in je kennisbank. Hoewel het behoorlijk ingewikkeld kan zijn om soorten te differentiëren, zoals bij veel soorten schimmels en paddenstoelen, korstmossen zijn veilig voor consumptie. Slechts twee van de 20.000 korstmossen zijn wat we giftig zouden noemen – terwijl 96% van de 10.000 soorten paddenstoelen niet eetbaar is (inclusief de één tot vier procent die je zeker zal doden).  

Alle korstmossen bevat zuur en moeten goed worden bereid voor consumptie.

Om korstmos eetbaar te maken, moeten ze worden gedrenkt en gekookt in verschillende waterverversingen, met natriumbicarbonaat (zuiveringszout) bij elke inweking, als je die hebt. Hoe langer je ze kookt en hoe vaker je het water ververst, hoe smakelijker (en minder zuur) het eindresultaat zal zijn. Na behandeling zijn ze klaar om te eten, toe te voegen aan broodmeel of te gebruiken als verdikkingsmiddel voor soepen. 

Rendiermos
Rendiermos (Cladonia rangiferina) is een lichtgekleurd, fruitig korstmos dat tot de familie Cladoniaceae behoort. Het groeit in zowel warme als koude klimaten in goed doorlatende, open omgevingen. Vooral te vinden in gebieden met noordelijke toendras, het is extreem winterhard. Cladonia rangiferina domineert vaak de grond in boreale dennenbossen en open, laag-alpiene locaties in een breed scala van habitats, van vochtige, open bossen, rotsen en heide. Rendiermos is een laagblijvende plant van slechts enkele centimeters hoog. Het bloeit niet, maar produceert felrode reproductieve structuren.

De hele plant is eetbaar, maar heeft een knapperige, brosse textuur. Week de plant in water zoals hierboven vermeld. Het werd ook gebruikt bij het maken van Zweedse brandewijn en wodka. Het lekkerst als thee, maar kan ook helemaal gegeten worden.

Eikenmos
Een eetbaar korstmos, eikenmos, ook bekend als Evernia prunastri, is een soort korstmos dat veel wordt gebruikt in de moderne parfumerie. Het heeft een bleek groen-grijs lichaam, 3-8 cm lang, met spitse takken. Dit korstmos is te vinden in veel bergachtige gematigde bossen op het noordelijk halfrond, inclusief delen van Frankrijk, Portugal, Spanje, Noord-Amerika en een groot deel van Centraal-Europa. Eikenmos groeit voornamelijk op de stam en takken van eiken, maar komt ook veel voor op de schors van andere loofbomen en naaldbomen zoals dennen en sparren. 

Het eikenmos is vertakt en lijkt op de vorm van een hertengewei. De kleur van eikenmos varieert van groen tot groenachtig wit als het droog is en donker olijfgroen tot geelgroen als het nat is. De textuur van de thalli is ruw als hij droog is en rubberachtig als hij nat is.

Spaans mos
Spaans mos (Tillandsia usneoides) lijkt sterk op zijn naamgenoot (Usnea of ​​baardmos). Spaans mos is echter niet biologisch gerelateerd aan mossen of korstmossen. In plaats daarvan is het een bloeiende plant uit de familie Bromeliaceae (de bromelia’s) die hangend aan boomtakken groeit in de volle zon of halfschaduw. Het is wijdverspreid op het Amerikaanse continent en groeit overal waar het klimaat warm genoeg is en een relatief hoge gemiddelde luchtvochtigheid heeft. De plant bestaat uit een slanke stengel met afwisselend dunne, gebogen of gekrulde, zwaar geschubde bladeren van 2-6 cm lang en 1 mm breed. De plant heeft geen wortels en de bloemen zijn klein en onopvallend. 

Spaans mos heeft bijna geen voedingswaarde en mag niet als plant worden ingenomen. Medicinaal gebruik van Spaans mos heeft echter een lange geschiedenis. Er werd thee van gezet voor aanstaande moeders, zogenaamd om de stroom van moedermelk te bevorderen en de bevalling gemakkelijker te maken. Thee van de plant werd ook gebruikt als volksremedie bij reuma. In de jaren 1950 werd het gebruikt als een oestrogeen vervanger en wetenschappers hebben toen ontdekt dat de plant antibacteriële eigenschappen vertoont. 

IJslands mos
IJslands mos (Cetraria islandica) is een korstmos waarvan de rechtopstaande, bladachtige vorm doet lijken op een mos en waarschijnlijk ook waar de naam vandaan komt. Het heeft vaak een bleke kastanjekleur, maar varieert aanzienlijk, omdat het soms bijna helemaal grijswit is; en groeit tot een hoogte van 5-10cm. Het groeit overvloedig in de bergachtige streken van de noordelijke landen en het is vooral kenmerkend voor de lava hellingen en vlaktes in het westen en noorden van IJsland. Het wordt ook gevonden in de bergen van Groot Brittannië en noorden van het Amerikaanse continent. 

De hele plant is eetbaar met wat voorbereiding. (Cetraria Islandica) is waarschijnlijk het meest bruikbare korstmos voor menselijke consumptie. Het wordt gebruikt voor het maken van gelei, pap en verwerkt in salades en brood.

Navelmos
Navelmos is de algemene naam voor een groep bladvormige korstmossen van het geslacht Umbilicaria die groeien op kale rotsen, vochtige, open bossen en kliffen. Ze zijn te vinden in het noorden van Noord-Amerika, zoals New England en de Rocky Mountains. Ze zijn bijna rond en plat, glad of bedekt met blaren en putjes. Ze zijn grijsachtig tot donkerbruin of zwart. Onderkanten zijn vaak donkerder en fluweelzacht. Ze zijn eetbaar wanneer ze op de juiste manier zijn bereid en zijn gebruikt als hongersnood in extreme gevallen wanneer andere voedselbronnen niet beschikbaar waren, zoals door vroege Amerikaanse noordelijke ontdekkingsreizigers.

Umbilicaria esculenta wordt vaak gebruikt als voedsel in de Aziatische keuken en als herstellend medicijn in de traditionele Chinese geneeskunde. Het wordt shi’er (石耳 “rock ear”) genoemd in de Chinese keuken, iwatake (岩 茸 “rock mushroom”) in de Japanse keuken en seogi (석이 버섯) in de Koreaanse keuken.

× Vragen? WhatsApp met ons!